نوزاد و تکنولوژی: خطر یا فرصت؟ بررسی تاثیر موبایل و تبلت بر ذهن کوچولوها

تاثیر استفاده از وسایل دیجیتال مثل تبلت و موبایل روی رشد ذهنی نوزادان

زندگی در قرن بیست و یکم به شدت با تکنولوژی گره خورده است و موبایل، تبلت و سایر دستگاه‌های دیجیتال بخش بزرگی از زندگی روزمره ما را تشکیل می‌دهند. امروزه کودکان حتی از همان سنین نوزادی با این وسایل آشنا می‌شوند؛ والدین گاهی از آن‌ها برای آرام کردن کودک، سرگرمی کوتاه‌مدت یا آموزش استفاده می‌کنند. اما در این میان سوال مهمی پیش می‌آید: آیا این مواجهه زودهنگام و استفاده از دستگاه‌های دیجیتال برای رشد ذهنی و جسمی نوزادان مفید است یا ممکن است آسیب‌هایی جدی به همراه داشته باشد؟
تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که زمان و نحوه استفاده از تکنولوژی، تأثیر قابل توجهی روی رشد شناختی، مهارت‌های اجتماعی و سلامت روان کودکان دارد. در این مقاله به بررسی مزایا، معایب و نکات مهم استفاده از وسایل دیجیتال برای نوزادان می‌پردازیم تا والدین بتوانند تصمیمی آگاهانه‌تر برای سلامت فرزندشان بگیرند.

بخش اول: واقعیت‌ها و آمار

• طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت (WHO)، کودکان زیر ۲ سال باید تا حد امکان از صفحه نمایش دیجیتال دور باشند و استفاده از این وسایل به صفر نزدیک باشد.

• آمارهای جهانی نشان می‌دهد که به طور متوسط کودکان زیر ۲ سال روزانه بین ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت با تبلت یا موبایل سر و کار دارند، که این رقم در حال افزایش است.

• پژوهش‌ها هشدار می‌دهند که مواجهه بیش از حد با صفحه نمایش می‌تواند با کاهش تعاملات رو در رو و فعالیت‌های فیزیکی، مشکلات رشدی ایجاد کند.

بخش دوم: مزایای احتمالی

• برخی اپلیکیشن‌های آموزشی می‌توانند به افزایش دامنه لغات و مهارت‌های شناختی در کودکان کمک کنند، اگر استفاده محدود و با نظارت والدین باشد.

• استفاده کنترل شده ممکن است هماهنگی حرکتی چشم و دست را تقویت کند.

• در مواقعی که والدین نیاز به زمان کوتاهی برای انجام کارهای ضروری دارند، این وسایل می‌توانند کودک را به طور موقت سرگرم کنند و آرامش دهند.

بخش سوم: معایب و خطرات

• یکی از مهم‌ترین معایب استفاده زودهنگام از وسایل دیجیتال، کاهش فرصت‌های تعامل اجتماعی چهره به چهره است؛ نوزادان برای یادگیری زبان و مهارت‌های اجتماعی نیازمند ارتباط مستقیم با والدین و اطرافیان هستند.

• افزایش زمان استفاده از صفحه نمایش با تاخیر در رشد مهارت‌های زبانی، کاهش دقت و تمرکز و حتی مشکلات رفتاری مرتبط است.

• نور آبی این وسایل می‌تواند روند تولید هورمون ملاتونین را مختل کند و باعث اختلال در چرخه خواب نوزاد شود.

• استفاده بیش از حد ممکن است منجر به وابستگی و اعتیاد به تکنولوژی شود که در درازمدت مشکلات روانی و اجتماعی ایجاد می‌کند.

بخش چهارم: توصیه‌های عملی برای والدین

• بهترین زمان استفاده از وسایل دیجیتال برای نوزادان زیر ۲ سال، حداقل ممکن است و ترجیحاً به صفر نزدیک شود.

• اگر نیاز به استفاده از این وسایل هست، زمان را محدود کرده و همیشه با کودک همراه باشید تا آموزش و تعامل واقعی حفظ شود.

• اپلیکیشن‌های آموزشی انتخاب کنید که مناسب سن کودک باشند و بیشتر بر مهارت‌های شناختی و زبانی تمرکز داشته باشند.

• بازی‌های فیزیکی و تعاملات رو در رو را در اولویت قرار دهید، چون این نوع بازی‌ها به رشد شناختی و عاطفی کودک کمک بیشتری می‌کنند.

• محیطی با نور مناسب فراهم کنید و از تنظیم نور آبی دستگاه‌ها برای جلوگیری از آسیب به چشم‌ها استفاده کنید.

جمع‌بندی

وسایل دیجیتال مثل موبایل و تبلت ابزارهای قدرتمندی هستند که در صورت استفاده درست می‌توانند به رشد ذهنی کودک کمک کنند، اما در عین حال استفاده نادرست و بیش از حد آن‌ها می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به رشد سالم نوزاد وارد کند. آگاهی والدین، محدود کردن زمان استفاده و همراهی در هنگام استفاده، کلید حفظ تعادل میان بهره‌مندی از مزایای تکنولوژی و پیشگیری از آسیب‌های احتمالی است.
در نهایت، بهترین سرمایه‌گذاری والدین، زمان و توجهی است که به تعامل مستقیم، بازی و آموزش چهره به چهره با کودک اختصاص می‌دهند.